Noodweer en noodweer-exces houdt in dat je uit zelfverdeding hebt gehandeld. Je krijgt dan geen straf als je moet voorkomen bij de strafrechter of bij een om hoorgesprek bij de officier van justitie. Advocaat mr. Sander Arts legt de valkuilen uit bij het voeren van noodweer verweren.
Sander is advocaat bij Singel Advocaten Breda. en voert regelmatig met succes verweren over zelfverdediging bij rechtbanken in heel Nederland.
Als je wordt aangevallen mag je jezelf verdedigen. Dat is algemeen bekend. Maar dat is zéker geen vrijbrief om iemand te mishandelen en zeker niet om wraak te nemen. En wat is een aanval eigenlijk?
Als je hebt gehandeld om jezelf óf iemand anders te beschermen, ben je níet strafbaar. Dan word je dus vrijgesproken als je moet voorkomen bij de politierechter of meervoudige strafkamer in een strafzaak.
De wet geeft aan: Niet strafbaar is hij die een feit begaat, geboden door de noodzakelijke verdediging van eigen of eens anders lijf, eerbaarheid of goed tegen ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding."
Dat betekent dus dat je niet strafbaar bent als je iemand mishandelt om jezelf of iemand anders te beschermen. Dan heb je uit noodweer gehandeld.
Alleen ligt dat niet zo eenvoudig als het lijkt. Een beroep op zelfverdediging moet door de verdachte namelijk aannemelijk worden gemaakt. En juist dát geeft de rechter een grote mate van vrijheid om een beroep op noodweer te verwerpen (af te wijzen) omdat het niet aannemelijk zou zijn gemaakt. Van de verdediging wordt steeds meer verwacht om verweren goed gemotiveerd naar voren te brengen. Noodweer (zelfverdediging) wordt bovendien vaak afgewezen (verworpen). Eigenrichting (voor eigen rechter spelen) is namelijk verboden en de rechtspraak lijkt de lat voor noodweer dan ook hoog te leggen. Hoger dat naar onze inschatting door de Hoge Raad (hoogste rechtscollege in Nederland) in de rechtspraak overigens wordt uitgelegd!
Kortom, het voeren van een noodweer (zelfverdedigng) verweer gaat stukken verder dan alleen maar stellen: 'Ik werd aangevallen dús ik mocht mij verdedigen'. Deze simpele houding kan eenvoudig later tot een veroordeling leiden die niet meer kan worden recht gezet, als het verweer ter zitting niet goed naar voren is gebracht óf als je al een verklaring bij politie hebt afgelegd. Hoe goed bedoeld ook, een verklaring kan vaak op verschillende manieren worden uitgelegd en een onjuist antwoord op een vraag van politie is snel gegeven. De vragen van politie in een verhoor zijn bovendien niet zelden suggestief en onvolledig.
Als er sprake is van een aanval mag u zich in beginsel dus verdedigen. Wél moet deze verdediging in verhouding staan tot de aanval (proportioneel zijn). Als u de situatie anders kan oplossen (bijvoorbeeld een duw in plaats van een klap geven) dan kan ook dat een succesvol beroep op noodweer in de weg staan (dit noemen we het subsidiariteitsvereiste).
Niet elke dreiging is een aanval. Ook een duw wordt niet altijd als een aanval gezien. De omstandigheden eromheen (dreigende woorden, situatie, eerdere aanval) kunnen daarbij wel een rol spelen.
De feitenrechter heeft een grote mate van vrijheid bij de beroordeling hiervan. Bij beantwoording van de vraag of u te ver bent gegaan met de verdediging spelen vele zaken een rol, zoals de situatie (waar stond iedereen) de ernst van de aanval en de tijdsduur waarin het allemaal gebeurde. Vaak gaat een situatie met een aanval namelijk snel en moet u in een split second beslissen wat u moet doen. Ook dát moet worden meegenomen in deze beoordeling.
Overigens is onze ervaring dat dit door rechters soms te weinig gebeurd. Het is erg eenvoudig om lange tijd later de situatie te ontleden en een verdachte voor de voeten te werpen: 'had u niet kunnen weglopen' en 'u had ook een duw kunnen geven'. Uiteraard zijn dat relevante vragen voor de totaalbeoordeling, maar je moet je naar onze (juridische) meding ook verplaatsen in de situatie én de persoon die vaan uit het niets met een aanval te maken kreeg.
Het is belangrijk zo mogelijk al in uw eerste verklaring bij het politieverhoor hier een duidelijk standpunt over in te nemen en uitleg te geven - zo mogelijk met bijstand van een advocaat - waarom u gehandeld heeft als u heeft gedaan en u redelijkerwijs niet anders kon handelen. Althans, dat dat gezien de omstandigheden níet van u kon worden verlangd.
Hetzelfde geldt voor de vraag of u het anders kon oplossen, lees anders móest oplossen. Dat is besloten in de woorden 'geboden door de noodzakelijke verdediging'. Als u een duw kreeg en u slaat hard terug, dan wordt al snel geoordeeld door de rechter dat uw reactie (verdediging) niet was geboden (niet nodig was). Natrappen of wraak nemen wordt doorgaans níet beschermd. Als de aanval is afgelopen is een beroep op noodweer ook niet langer mogelijk. Hier zijn overigens uitzondelijke situaties te bedenken. Zo stond ik ooit een cliënt bij die een man een trap gaf die (al) op de grond lag. Gezien het mogelijk dreigende snellen opstaan van deze persoon, zijn eerdere agressieve handelen én het verschil in postuur/snelheid tussen beide personen heet het Hof Den Bosch mijn cliënt toen toch vrijgesproken. Dit is overigens wel een uitzonderlijke situatie.
'Niet strafbaar is de overschrijding van de grenzen van noodzakelijke verdediging, indien zij het onmiddellijk gevolg is geweest van een hevige gemoedsbeweging, door de aanranding veroorzaakt.
Dit betekent dat u als dader niet strafbaar bent als u handelt uit een hevige emotie (gemoedsbeweging) door de aanval veroorzaakt. Dus als u zodanig in paniek schoot en/of bang was dat u om díe reden te ver ging in uw verdediging. Noodweer exces is een lastig verweer en wordt niet snel toegewezen, ook om te voorkomen dat men eigenrichting pleegt (wraak neemt) en dan later aangeeft ' ik was bang'. Ook dit verweer moet door u als verdachte worden aangetoond (aannemelijk gemaakt).
Daarbij zijn er nog diverse andere redenen waarom een beroep op zelfverdediging wordt afgewezen. Zo is er geen sprake van noodweer of noodweer-exces als er sprake is van (verwijtbare) eigen schuld. Dan heeft u zichzelf in de situatie gebracht dat u zich moest verdedigen. U bedreigt bijvoorbeeld iemand en lokt het incident (de ruzie) uit, waarop u wordt geslagen en u terugslaat. Ook is geen sprake van noodweer als er geen 'intentie tot verdedigen' bestond. Als u verklaart bij politie dat u niet bang was en terugsloeg om hem 'Een lesje te leren' (of, zoals wij regelmatig tegenkomen: 'Ik laat mij niet zomaar slaan!') ligt het noodweer verweer in een latere strafzaak voor afwijzing gereed. Zelfverdediging tegen noodweer-exces is daartentegen juridisch wél weer mogelijk.
Beroepen op noodweer (zelfverdediging) zijn juridisch voor ons als advocaat zeer interessant maar tegelijkertijd erg complex. Het is dan ook belangrijk zo vroeg mogelijk in uw strafzaak aandacht te besteden mét een advocaat aan uw positie en aan de door u af te leggen verklaring. Anders is de kans groot dat later een beroep op zelfverdediging wordt afgewezen op grond van uw verklaring óf op het ontbreken van relevante infromatie in uw eerdere afgelegde verklaring bij het politieverhoor.
Daarbij is onze ervaring als advocaat dat noodweer zelfs door rechters en officieren van jusitie niet altijd juist wordt begrepen. Zo worden beroepen wel afgewezen omdat u 'had kunnen weglopen' danwel - achteraf bezien - u 'het anders had kunnen oplossen' . Dit zijn zeker omstandigheden die van belang kunnen zijn bij een beroep op noodweer, alleen níet alleszeggend. Immers is het niet de vraag of u had kúnnen weglopen maar of dat gezien alle omstandigheden gezien de situatie redelijkerwijs van u had moeten worden verwacht. Het komt regelmatig voor dat achteraf vragen 'op secondeniniveau' (Waar stond u toen? wat deed u toen?) door rechters worden gesteld aan een verdachte waarbij onvoldoende aandacht wordt besteed aan de daadwerkelijke angstige situatie waarin iemand zich bevond. En juist dát is relevant voor de beantwoording van de juridiche vraag of u redelijkerwijs anders had moeten handelen.
Kortom, mocht u worden verdacht van mishandeling of zware mishandeling of zelfs poging doodslag schakel dan direct een ervaren advocaat in. Wij horen regelmatig terug: ' ik heb geen advocaat nodig, want ik heb mijzelf toch verdedigd? Dat is een grote denkfout die later vaak wordt afgestraft in het strafproces. Beter draait u dit om: ' Ik heb mijzelf verdedigd, dus teméér heb ik een advocaat nodig'.
mr. Sander Arts is een ervaren strafrechtadvocaat met veel ervaring (en belangstelling) voor het voeren van noodweer verweren. Over zijn zaken wordt regelmatig gepubliceerd in de landelijke media. Hij staat bekend als informeel, maar wel doortastend wanneer dat nodig is. Hij heeft voor veel klanten noodweer-verweren opgesteld en niet zelden met succes!
Als u het contactformulier invult neemt Sander gratis en vrijblijvend contact met u op.
mr. S. Arts (Sander) is meer dan 24 jaar advocaat. Hij treedt als advocaat voor veel cliënten op in geweldszaken en voert regelmatig met succes zelfverdediging (noodweer) verweren. Sander is direct en stevig in zijn aanpak, maar informeel.
Gemiddelde score
★★★★★ ☆☆☆☆☆Als je een advocaat zoekt die echt verstand heeft wat hij of zij doet, is dit een aanrader ... Lees meer★★★★★ ☆☆☆☆☆
De politierechter in de rechtbank Limburg (locatie Roermond) heeft op 12 oktober het beroep op noodweer exces van mr. Sander Arts gehonoreerd. Cliënt is dan ook van (zware) mishandeling ontslagen van rechtsvervolging
Strafrechtadvocaat mr. Sander Arts geeft uitleg over noodweer en noodweer-exces (zelfverdediging )in het Algemeen Dagblad. Dit naar aanleiding van de aanval van een klant bij Sanisale in Amersfoort waarbij een klant uiteindelijk is overleden mogelijk naar aanleiding van een klap van een medewerker uit zelfverdediging.
Sander is advocaat bij Singel Advocaten Breda. en voert regelmatig met succes verweren over zelfverdediging bij rechtbanken in heel Nederland.
Zelfverdediging geaccepteerd voor doden hond Trix geaccepteerd door Hof Den Bosch na pleidooi advocaat van Singel Advocaten
Zelfverdediging geaccepteerd voor doden hond Trix geaccepteerd door Hof Den Bosch na pleidooi advocaat van Singel Advocaten
